بیانات آقا(21/4/93)
|
تلخیص بیانات در دیدار شاعران
۱۳۹۳/۰۴/۲۱
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم کارکرد عمده‌ى شعر تأثیرى است که بر روى مخاطب میگذارد. شما با شعر خودتان خلوت مخاطب را اشغال میکنید. انسانها خلوتى دارند این از ممیّزات انسان است. این خلوت را، با شعر تروتازه، منزّه، لطیف، پر نشاط و پر امید نگه دارید؛ به او فکر تغذیه کنید؛ چون خلوت انسانها در واقع اتاق فکر شخصى انسان است. این یکى از مهم‌ترین کارکردهاى شعر شما است. افکار انسان، تصمیم‌هاى مهمّ انسان، در این خلوتها گرفته میشود. جاى شکل‌گیرى هویّت اصلى انسان است. امروز سعى شیاطین این است که بر روى خلوت ملّتها اثر بگذارند؛ ارزشها را به آنها تزریق کنند. سعدى یا مولوى یا حافظ یا فردوسى یا خاقانى حضور دارند در زندگى معنوى ما، در ذهن ما و اینها هستند که هویّت حقیقى فرهنگ ملّى را براى ما نگه داشته‌اند. اگر این خلوت انسانها حفظ شد آن‌وقت میتوان به اصلاح هنجارهاى اجتماعى امیدوار شد. یعنى انسانها وقتى از درون درست شدند، میتوان امیدوار بود که نابهنجارى‌ها اصلاح بشود. مسئله‌ى دیگر در مورد شعر، کارکرد اجتماعى است؛ شعر، حافظِ هویّت ملّى است. هویّت ملّتها عبارت است از مشخصّه‌هاى فرهنگى آنها و مزیّتهاى فرهنگى آنها؛ این هویّت فرهنگى یک ملّت را تشکیل میدهد. این هوّیت فرهنگى، اصل است؛ اگر چنانچه این از یک ملّتى گرفته بشود به معناى حقیقى کلمه نابود خواهد شد؛ در باب هویّت فرهنگى هم به شعراى تاریخ خودمان که نگاه میکنیم مى‌بینیم پیامهاى اینها خیلى باارزش است. اشعار ملّتهاى دیگر با بعضى‌ها که آشنایى داریم، انصافاً شعر فارسى - بوستان سعدى، شاهنامه‌ى فردوسى، خمسه‌ى نظامى، دیوان حافظ، مثنوى مولوى - پر از حکمت است. ما هر چه امتیاز داریم، ناشى از هویّت فرهنگى است؛ اگر این هویّت فرهنگى نبود، انقلاب پیروز نمیشد. امام، ساخته‌ى همین فرهنگ است. این هویّت هم درواقع همان عقلانیّت معنوى است که روى آن - مسئله‌ى عقلانیّت معنوى و خرد جمعى جامعه - تکیه میکنیم؛ درواقع همان عقلانیّت است. بعضى‌ها اشکال کارشان این است؛ اینکه یک جبهه‌اى وجود دارد که سوگندخورده‌ى ریشه‌کن کردنِ هویّت ملّى و اسلامى و فرهنگى ملّت ما است را اصلاً درک نمیکنند. شاعر به‌خاطر روح هنر و به‌خاطر آن نگاه تیزبین، وقتى این دغدغه، این احساس در او وجود دارد، این تهاجم را طبعاً احساس میکند و درصدد مقابله بر مى‌آید. البتّه دایره‌ى این کار و محدوده‌ى این کار، فقط هم ملّت نیست، بشریّت است؛ یعنى با یک نگاه به بشریّت دنیاى امروز، دنیاى گشوده شدنِ دست تطاول به همه‌ى ارزشهاى انسانها است - چه ارزشهاى مادّى‌شان، چه ارزشهاى معنوى‌شان. با هر پاکى مقابله میکنند، اگر با منافعشان سازگار نباشد؛ امروز دنیا این‌جورى است. شاعر یعنى داراى نیروى شعور و درک و قوّت بیان و قدرت بیان، اینجا تکلیفش چیست؟ علاوه‌بر اینکه میتوانید حکمت را بیان کنید - اِنَّ مِنَ الشِّعرِ لَحِکمَة - میتوانید مصداقى باشید براى وَ لَمَنِ انتَصَر بَعدَ ظُلمِه یا وَ انتَصَروا مِن بَعدِ ما ظُلِموا باشید. هر نعمتى سپاسى دارد. اهتمامى بیش از آنچه تاکنون، داشته باشید؛ اگرچه شعراى جوان ما، شعراى انقلاب ما حقیقتاً کارهاى خوبى را دارند عرضه میکنند. البتّه همه‌ى اینها در صورتى است که شعر از مایه‌ى هنرى برخوردار باشد. تا بتواند ماندگار و اثرگذار باشد. والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته |
- ۹۳/۰۴/۳۱
